Page 266
ਅਨਿਕ ਜਤਨ ਕਰਿ ਤ੍ਰਿਸਨ ਨਾ ਧ੍ਰਾਪੈ ॥
ଅନିକ ଯତନ କରି ତ୍ରିସନ ନା ଧ୍ରାପୈ॥
ଅନେକ ଯତ୍ନ କରିବା ଦ୍ଵାରା ତୃଷ୍ଣାର ଅଗ୍ନି ଲିଭେ ନାହିଁ।
ਭੇਖ ਅਨੇਕ ਅਗਨਿ ਨਹੀ ਬੁਝੈ ॥
ଭେଖ ଅନେକ ଅଗନି ନହି ବୁଝଇ॥
ଅନେକ ଧାର୍ମିକ ବେଶ ବଦଳାଇଲେ ତୃଷ୍ଣାର ଅଗ୍ନି ଲିଭେ ନାହିଁ।
ਕੋਟਿ ਉਪਾਵ ਦਰਗਹ ਨਹੀ ਸਿਝੈ ॥
କୋଟି ଉପାଵ ଦରଗହ ନହି ସିଝଇ॥
ଏପରି କୋଟି କୋଟି ଉପାୟ ଦ୍ଵାରା ମନୁଷ୍ୟ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଦରବାରରେ ମୁକ୍ତ ହୁଏନାହିଁ।
ਛੂਟਸਿ ਨਾਹੀ ਊਭ ਪਇਆਲਿ ॥
ଛୁଟସି ନାହି ଉଭ ପଇଆଳି॥
ସେ ଆକାଶକୁ ଯାଉ କିମ୍ବା ପାତାଳକୁ ଯାଉ, ତାହାର ମୁକ୍ତି ହୁଏନାହିଁ,
ਮੋਹਿ ਬਿਆਪਹਿ ਮਾਇਆ ਜਾਲਿ ॥
ମୋହ ବିଆପାହୀ ମାଇଆ ଜାଲି॥
ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ମୋହର କାରଣରୁ ମାୟାର ଜାଲରେ ଫସିଥାଏ।
ਅਵਰ ਕਰਤੂਤਿ ਸਗਲੀ ਜਮੁ ਡਾਨੈ ॥
ଅବର କରତୁତି ଶଗଲି ଜମୁ ଡାନଇ॥
ମନୁଷ୍ୟର ଅନ୍ୟ ସବୁ ଚେଷ୍ଟା ପାଇଁ ଯମରାଜ ତାହାକୁ ଦଣ୍ଡ ଦେଇଥାଏ।
ਗੋਵਿੰਦ ਭਜਨ ਬਿਨੁ ਤਿਲੁ ਨਹੀ ਮਾਨੈ ॥
ଗୋବିନ୍ଦ ଭଜନ ବିନୁ ତିଲୁ ନହି ମାନଇ॥
କିନ୍ତୁ, ଗୋବିନ୍ଦଙ୍କ ଭଜନ ବିନା ମୃତ୍ୟୁ ତିଳେ ମାତ୍ର ଖାତିର କରେ ନାହିଁ।
ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਜਪਤ ਦੁਖੁ ਜਾਇ ॥
ହରି କା ନାମୁ ଜପତ ଦୁଖୁ ଯାଇ॥
ଭଗବାନଙ୍କ ନାମ ଜପ କରିଲେ ସବୁ ପ୍ରକାର ଦୁଃଖ ଦୂର ହୋଇଯାଏ
ਨਾਨਕ ਬੋਲੈ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਇ ॥੪॥
ନାନକ ବୋଲଇ ସହଜି ଶୁଭାଇ॥4॥
ନାନକ ସ୍ଵାଭାବିକ ଭାବରେ ଏହା ବୋଲିଥାନ୍ତି ॥4॥
ਚਾਰਿ ਪਦਾਰਥ ਜੇ ਕੋ ਮਾਗੈ ॥
ଚାରି ପଦାରଥ ଯେ କୋ ମାଗଇ॥
ଯଦି କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଚାରି ପଦାର୍ଥ ଧର୍ମ, ଅର୍ଥ, କାମ , ମୋକ୍ଷର ଅଭିଳାଷ ହୋଇଥାଏ
ਸਾਧ ਜਨਾ ਕੀ ਸੇਵਾ ਲਾਗੈ ॥
ସାଧ ଜନା କୀ ସେବା ଲାଗଇ॥
ତାହାହେଲେ ତାହାକୁ ସନ୍ଥଜନଙ୍କ ସେବାରେ ଲାଗିବା ଉଚିତ।
ਜੇ ਕੋ ਆਪੁਨਾ ਦੂਖੁ ਮਿਟਾਵੈ ॥
ଯେ କୋ ଆପୁନା ଦୁଖୀ ମିଟାବୈ॥
ଯଦି କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜ ଦୁଃଖ ଦୂର କରିବାକୁ ଚାହେଁ, ତାହାହେଲେ
ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਰਿਦੈ ਸਦ ਗਾਵੈ ॥
ହରି ହରି ନାମୁ ରିଦୈ ସଦ ଗାବୈ॥
ତାହାକୁ ନିଜ ହୃଦୟରେ ହରି-ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ନାମ ସର୍ବଦା ସ୍ମରଣ କରିବା ଉଚିତ।
ਜੇ ਕੋ ਅਪੁਨੀ ਸੋਭਾ ਲੋਰੈ ॥
ଯେ କୋ ଅପୁନୀ ସୋଭା ଲୋରଇ॥
ଯଦି କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜ ଶୋଭା ଚାହିଁଥାଏ, ତାହାହେଲେ
ਸਾਧਸੰਗਿ ਇਹ ਹਉਮੈ ਛੋਰੈ ॥
ସାଧସଙ୍ଗୀ ଇହ ହଉମୈ ଛୋରଇ॥
ସେ ସନ୍ଥଙ୍କ ସଙ୍ଗତିରେ ରହି ଏହି ଅହଂକାରକୁ ତ୍ୟାଗ କର।
ਜੇ ਕੋ ਜਨਮ ਮਰਣ ਤੇ ਡਰੈ ॥
ଯେ କୋ ଜନମ ମରଣ ତେ ଡରଇ ॥
ଯଦି କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ଜନ୍ମ ମରଣର ଦୁଃଖକୁ ଡରିଥାଏ,
ਸਾਧ ਜਨਾ ਕੀ ਸਰਨੀ ਪਰੈ ॥
ସାଧ ଜନା କୀ ସରନୀ ପରଇ॥
ତାହାହେଲେ ତାହାକୁ ସନ୍ଥଜନଙ୍କ ଶରଣ ନେବା ଉଚିତ।
ਜਿਸੁ ਜਨ ਕਉ ਪ੍ਰਭ ਦਰਸ ਪਿਆਸਾ ॥
ଜିସୁ ଜନ କଉ ପ୍ରଭ ଦରସ ପିଆସା॥
ଯଦି କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଦର୍ଶନର ତୀବ୍ର ଲାଳସା ଥାଏ,
ਨਾਨਕ ਤਾ ਕੈ ਬਲਿ ਬਲਿ ਜਾਸਾ ॥੫॥
ନାନକ ତା କୈ ବଲି ବଲି ଜାସା॥5॥
ହେ ନାନକ! ମୁଁ ତାହାଙ୍କ ପ୍ରତି ସଦା ସମର୍ପିତ ଥାଏ ॥5॥
ਸਗਲ ਪੁਰਖ ਮਹਿ ਪੁਰਖੁ ਪ੍ਰਧਾਨੁ ॥
ଶଗଲ ପୁରଖ ମହି ପୁରଖୁ ପ୍ରଧାନୁ॥
ସବୁ ପୁରୁଷଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସେହି ପୁରୁଷ ପ୍ରଧାନ ଅଟେ
ਸਾਧਸੰਗਿ ਜਾ ਕਾ ਮਿਟੈ ਅਭਿਮਾਨੁ ॥
ସାଧସଙ୍ଗୀ ଜା କା ମିଟଇ ଅଭିଜାନୁ॥
ସତସଙ୍ଗରେ ରହି ଯେଉଁ ପୁରୁଷର ଅଭିମାନ ଦୂର ହୋଇଥାଏ।
ਆਪਸ ਕਉ ਜੋ ਜਾਣੈ ਨੀਚਾ ॥
ଆପସ କଉ ଜୋ ଜାଣଇ ନୀଚା ॥
ଯେଉଁ ପୁରୁଷ ନିଜକୁ ନିଜେ ନିମ୍ନ ଭାବିଥାଏ,
ਸੋਊ ਗਨੀਐ ਸਭ ਤੇ ਊਚਾ ॥
ସୋଊ ଗନୀଐ ସଭ ତେ ଉଚା॥
ସେ ସବୁଠାରୁ ଭଲ(ଉଚ୍ଚ) ବୁଝାଯାଏ।
ਜਾ ਕਾ ਮਨੁ ਹੋਇ ਸਗਲ ਕੀ ਰੀਨਾ ॥
ଜା କା ମନୁ ହୋଇ ଶଗଲ କୀ ରୀନା ॥
ଯେଉଁ ପୁରୁଷର ମନ ସବୁଙ୍କ ଚରଣର ଧୁଳି ବନିଥାଏ,
ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਤਿਨਿ ਘਟਿ ਘਟਿ ਚੀਨਾ ॥
ହରି ହରି ନାମୁ ନୀତି ଘଟି ଘଟି ଚୀନା॥
ସେ ହରି-ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ନାମକୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ହୃଦୟରେ ଦେଖିଥାଏ।
ਮਨ ਅਪੁਨੇ ਤੇ ਬੁਰਾ ਮਿਟਾਨਾ ॥
ମନ ଅପୁନେ ତେ ବୁରା ମିଟାନା॥
ଯିଏ ନିଜ ମନରୁ ମନ୍ଦ ଦୂର କରିଥାଏ,
ਪੇਖੈ ਸਗਲ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਸਾਜਨਾ ॥
ପେଖୈ ଶଗଲ ସ୍ରିସଟି ସାଜନା ॥
ସେ ସାରା ସୃଷ୍ଟିକୁ ନିଜର ମିତ୍ର ଭାବିଥାଏ।
ਸੂਖ ਦੂਖ ਜਨ ਸਮ ਦ੍ਰਿਸਟੇਤਾ ॥
ସୁଖ ଦୁଖ ଜନ ସମ ଦ୍ରିସଟେନା॥
ହେ ନାନକ! ଯେଉଁ ପୁରୁଷ ସୁଖ ଦୁଃଖକୁ ଏକ ଭଳି ଦେଖିଥାଏ,
ਨਾਨਕ ਪਾਪ ਪੁੰਨ ਨਹੀ ਲੇਪਾ ॥੬॥
ନାନକ ପାପ ପୁଂନ ନହି ଲେପା॥6॥
ସେ ପାପ ପୂଣ୍ୟ ଠାରୁ ନିର୍ଲିପ୍ତ ରହିଥାଏ ॥6॥
ਨਿਰਧਨ ਕਉ ਧਨੁ ਤੇਰੋ ਨਾਉ ॥
ନିରଧନ କଉ ଧନୁ ତେରୋ ନାଉ॥
ହେ ନାଥ! ନିଦ୍ନ ପାଇଁ ତୋର ନାମ ହିଁ ଧନ-ଦୌଲତ ଅଟେ।
ਨਿਥਾਵੇ ਕਉ ਨਾਉ ਤੇਰਾ ਥਾਉ ॥
ନିଥାବେ କଉ ନାଉ ତେରା ଥାଉ॥
ନିରାଶ୍ରୟକୁ ତୋର ନାମ ହିଁ ଆଶ୍ରୟ ଅଟେ।
ਨਿਮਾਨੇ ਕਉ ਪ੍ਰਭ ਤੇਰੋ ਮਾਨੁ ॥
ନିମାନେ କଉ ପ୍ରଭ ତେରୋ ମାନୁ॥
ହେ ପ୍ରଭୁ! ନିରାଦରକୁ ତୁ ଆଦର ଅଟୁ।
ਸਗਲ ਘਟਾ ਕਉ ਦੇਵਹੁ ਦਾਨੁ ॥
ଶଗଲ ଘଟା କଉ ଦେବହୂ ଦାନୁ॥
ତୁ ହିଁ ସମସ୍ତ ପ୍ରାଣିକୁ ଦାନ ଦେଉ।
ਕਰਨ ਕਰਾਵਨਹਾਰ ਸੁਆਮੀ ॥
କରନ କରାବନହାର ସୁଆମୀ॥
ହେ ଜଗତର ସ୍ଵାମୀ! ତୁମେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ସବୁ କିଛି କରୁଥାଅ ଏବଂ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଜୀବଙ୍କ ଦ୍ଵାରା କରାଉ ଥାଅ।
ਸਗਲ ਘਟਾ ਕੇ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ॥
ଶଗଲ ଘଟା କେ ଅନ୍ତରଯାମୀ ॥
ତୁ ବଡ ଅନ୍ତର୍ଯାମୀ ଅଟୁ
ਅਪਨੀ ਗਤਿ ਮਿਤਿ ਜਾਨਹੁ ਆਪੇ ॥
ଅପନୀ ଗତି ମିତି ଜାନହୁ ଆପେ॥
ହେ ଠାକୁର! ନିଜର ଗତି ଏବଂ ନିଜର ମର୍ଯ୍ୟାଦା ତୁମେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଜାଣି ଅଛ।
ਆਪਨ ਸੰਗਿ ਆਪਿ ਪ੍ਰਭ ਰਾਤੇ ॥
ଆପନ ସଙ୍ଗୀ ଆପୀ ପ୍ରଭ ରାତେ॥
ହେ ପ୍ରଭୁ! ନିଜକୁ ନିଜେ ତୁମେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ରଙ୍ଗୀନ କରୁଅଛ।
ਤੁਮ੍ਹ੍ਹਰੀ ਉਸਤਤਿ ਤੁਮ ਤੇ ਹੋਇ ॥
ତୁମ୍ହରୀ ଅସତତି ତୁମ ତେ ହୋଇ॥
ହେ ଇଶ୍ଵର! ନିଜର ମହିମା କେବଳ ତୁମେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ କରିପାର।
ਨਾਨਕ ਅਵਰੁ ਨ ਜਾਨਸਿ ਕੋਇ ॥੭॥
ନାନକ ଅବରୁ ନ ଜାନାସି କୋଇ॥7॥
ହେ ନାନକ! ଆଉ କେହି ତୋର ମହିମାକୁ ଜାଣେ ନାହିଁ ॥7॥
ਸਰਬ ਧਰਮ ਮਹਿ ਸ੍ਰੇਸਟ ਧਰਮੁ ॥
ସରବ ଧରମ ମହି ସ୍ରିସଟ ଧରମୁ॥
ସମସ୍ତ ଧର୍ମରେ ସବୁଠାରୁ ଭଲ ଧର୍ମ
ਹਰਿ ਕੋ ਨਾਮੁ ਜਪਿ ਨਿਰਮਲ ਕਰਮੁ ॥
ହରି କୋ ନାମୁ ଜପି ନିରମଲ କରମୁ॥
ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ନାମର ଜପ କରିବା ଏବଂ ପବିତ୍ର କର୍ମ କରିବା।
ਸਗਲ ਕ੍ਰਿਆ ਮਹਿ ਊਤਮ ਕਿਰਿਆ ॥
ଶଗଲ କ୍ରିୟା ମହି ଉତ୍ତମ କିରିଆ॥
ସମସ୍ତ ଧାର୍ମିକ କ୍ରିୟାରେ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ କ୍ରିୟା ଏହା ଯେ
ਸਾਧਸੰਗਿ ਦੁਰਮਤਿ ਮਲੁ ਹਿਰਿਆ ॥
ସାଧସଙ୍ଗୀ ଦୁରମତି ମଲୁ ହିରିଆ॥
ସତସଙ୍ଗରେ ମିଶି ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧିର ମଇଳାକୁ ଧୋଇବା
ਸਗਲ ਉਦਮ ਮਹਿ ਉਦਮੁ ਭਲਾ ॥
ଶଗଲ ଉଦମ ମହି ଉଦମୁ ଭଲା॥
ସମସ୍ତ ପ୍ରୟାସରେ ଉତ୍ତମ ପ୍ରୟାସ ଏହା ଯେ
ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਜਪਹੁ ਜੀਅ ਸਦਾ ॥
ହରି କା ନାମୁ ଜପହୁ ଜୀଅ ସଦା॥
ମନରେ ସର୍ବଦା ହରିଙ୍କ ନାମର ଜପ କର।
ਸਗਲ ਬਾਨੀ ਮਹਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਬਾਨੀ ॥
ଶଗଲ ବାନୀ ମହି ଅମ୍ରିତ ବାନୀ॥
ସମସ୍ତ ବାଣୀରେ ଅମୃତ ବାଣୀ ଏହା ଯେ
ਹਰਿ ਕੋ ਜਸੁ ਸੁਨਿ ਰਸਨ ਬਖਾਨੀ ॥
ହରି କୋ ଜସୁ ସୁନି ରସନ ବଖାନୀ॥
ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ମହିମା ଶୁଣ ଏହାକୁ ଜିହ୍ଵାରେ ଉଚ୍ଚାରଣ କର।
ਸਗਲ ਥਾਨ ਤੇ ਓਹੁ ਊਤਮ ਥਾਨੁ ॥
ଶଗଲ ଥାନ ତେ ଓହୁ ଉତ୍ତମ ଥାନୁ॥
ହେ ନାନକ! ସମସ୍ତ ସ୍ଥାନରେ ସେହି ସ୍ଥାନ ଉତ୍ତମ ଅଟେ,
ਨਾਨਕ ਜਿਹ ਘਟਿ ਵਸੈ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ॥੮॥੩॥
ନାନକ ଜିହ ଘଟି ବସୈ ହରି ନାମୁ॥8॥3॥
ଯେଉଁଠି ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ନାମ ନିବାସ କରିଥାଏ ॥8॥3॥
ਸਲੋਕੁ ॥
ସଲୋକୁ॥
ଶ୍ଳୋକ॥
ਨਿਰਗੁਨੀਆਰ ਇਆਨਿਆ ਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਸਦਾ ਸਮਾਲਿ ॥
ନିରଗୁନିଆର ଇଆନିଆ ସୋ ପ୍ରଭୁ ସଦା ସମଲି॥
ହେ ଗୁଣବିହୀନ ଏବଂ ମୂର୍ଖ ଜୀବ! ସେହି ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ସର୍ବଦା ସ୍ମରଣ କର।
ਜਿਨਿ ਕੀਆ ਤਿਸੁ ਚੀਤਿ ਰਖੁ ਨਾਨਕ ਨਿਬਹੀ ਨਾਲਿ ॥੧॥
ଜିନି କୀୟା ତିସୁ ଚିତି ରଖୁ ନାନକ ନିବହି ନାଲି॥
ହେ ନାନକ! ଯିଏ ତୁମକୁ ଉତ୍ପନ୍ନ କରିଛନ୍ତି, ତାହାକୁ ନିଜ ହୃଦୟରେ ସ୍ଥାପନ କର, କେବଳ ଇଶ୍ଵର ହିଁ ତୋର ସାଥି ଦେବେ। ॥1॥
ਅਸਟਪਦੀ ॥
ଅସଟପଦୀ॥
ଅଷ୍ଟପଦୀ ॥
ਰਮਈਆ ਕੇ ਗੁਨ ਚੇਤਿ ਪਰਾਨੀ ॥
ରମଇଆ କେ ଗନ ଚେତି ପରାନୀ॥
ହେ ନଶ୍ଵର ପ୍ରାଣୀ! ସର୍ବବ୍ୟାପକ ରାମଙ୍କ ଗୁଣ ସ୍ମରଣ କର।
ਕਵਨ ਮੂਲ ਤੇ ਕਵਨ ਦ੍ਰਿਸਟਾਨੀ ॥
କବନ ମୂଲ ତେ କବନ ଦ୍ରିଶତାନୀ॥
ତୋର ମୂଲ୍ୟ କଣ ଆଉ ତୁ କିପରି ଦେଖାଯାଉଛୁ।
ਜਿਨਿ ਤੂੰ ਸਾਜਿ ਸਵਾਰਿ ਸੀਗਾਰਿਆ ॥
ଜିନି ତୁ ସାଜି ସବାରି ସିଗାରିଆ॥
ଯିଏ ତୋତେ ରଚନା କରିଛନ୍ତି, ପାଳନ ଏବଂ ସୁଶୋଭିତ କରିଛନ୍ତି,
ਗਰਭ ਅਗਨਿ ਮਹਿ ਜਿਨਹਿ ਉਬਾਰਿਆ ॥
ଗରମ ଅଗନି ମହି ଜିନାହି ଅବରିଆ॥
ଯିଏ ତୋତେ ଗର୍ଭର ଅଗ୍ନିରୁ ରକ୍ଷା କରିଛନ୍ତି,
ਬਾਰ ਬਿਵਸਥਾ ਤੁਝਹਿ ਪਿਆਰੈ ਦੂਧ ॥
ବାର ବିବଶଥା ତୁଝହି ପିଆରଇ ଦୁଧ॥
ଯିଏ ତୋତେ ବାଲ୍ୟାବସ୍ଥାରେ ପିଇବା ପାଇଁ କ୍ଷୀର ଦେଇଛନ୍ତି,
ਭਰਿ ਜੋਬਨ ਭੋਜਨ ਸੁਖ ਸੂਧ ॥
ଭାରି ଜୋବନ ଭୋଜନ ସୁଖ ସୁଧ॥
ଯିଏ ତୋତେ ଯୌବନରେ ଭୋଜନ, ସୁଖ ଏବଂ ଜ୍ଞାନ ଦେଇଛନ୍ତି
ਬਿਰਧਿ ਭਇਆ ਊਪਰਿ ਸਾਕ ਸੈਨ ॥
ବିରଧି ଭଇଆ ଉପାରି ସାକ ସୈନ॥
ଆଉ ତୁ ବୁଢା ହୋଇଗଲେ ପରିବାର ଓ ବନ୍ଧୁ ଦେଇଥାନ୍ତି