Page 293
ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭਿ ਆਪਹਿ ਮੇਲੇ ॥੪॥
ନାନକ ହରି ପ୍ରଭି ଆପହି ମେଲେ ॥4॥
ହେ ନାନକ! ହରି-ପ୍ରଭୁ ତାହାଙ୍କୁ ନିଜ ସାଥିରେ ମିଳାଇଛନ୍ତି ॥4॥
ਸਾਧਸੰਗਿ ਮਿਲਿ ਕਰਹੁ ਅਨੰਦ ॥
ସାଧସଙ୍ଗୀ ମିଲି କରହୁ ଅନନ୍ଦ ॥
ସତସଙ୍ଗ ସହିତ ରହି ଏହି (ଆତ୍ମିକ) ଆନନ୍ଦ ନିଅ।
ਗੁਨ ਗਾਵਹੁ ਪ੍ਰਭ ਪਰਮਾਨੰਦ ॥
ଗୁନ ଗାବହୁ ପ୍ରଭ ପରମାନନ୍ଦ ॥
ଆଉ ପରମାନନ୍ଦ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଗୁଣସ୍ତୁତି କର।
ਰਾਮ ਨਾਮ ਤਤੁ ਕਰਹੁ ਬੀਚਾਰੁ ॥
ରାମ ନାମ ତତୁ କରହୁ ବୀଚାରୁ ॥
ରାମ ନାମର ତତ୍ତ୍ଵକୁ ବିଚାର କର।
ਦ੍ਰੁਲਭ ਦੇਹ ਕਾ ਕਰਹੁ ਉਧਾਰੁ ॥
ଦୁଲଭ ଦେହ କା କରହୁ ଉଧାରୁ ॥
ଏହିପରି ଦୁର୍ଲଭ ମାନବ ଶରୀରର କଲ୍ୟାଣ କର।
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਬਚਨ ਹਰਿ ਕੇ ਗੁਨ ਗਾਉ ॥
ଅମ୍ରିତ ବଚନ ହରି କେ ଗୁନ ଗାଉ ॥
ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ମହିମାର ଅମୃତ ବଚନ ଗାନ କର।
ਪ੍ਰਾਨ ਤਰਨ ਕਾ ਇਹੈ ਸੁਆਉ ॥
ପ୍ରାନ ତରନ କା ଇହୟ ସୁଆଉ ॥
ନିଜ ଆତ୍ମାର କଲ୍ୟାଣ କରିବା ପାଇଁ ଏହା ବିଧି ଅଟେ।
ਆਠ ਪਹਰ ਪ੍ਰਭ ਪੇਖਹੁ ਨੇਰਾ ॥
ଆଠ ପହର ପ୍ରଭ ପେଖହୁ ନେରା ॥
ଆଠ ପହର ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ନିକଟରେ ଦେଖ।
ਮਿਟੈ ਅਗਿਆਨੁ ਬਿਨਸੈ ਅੰਧੇਰਾ ॥
ମିଟଇ ଅଗିଆସୁ ବିନଶୟ ଅନ୍ଧେରା ॥
(ଏହି ପ୍ରକାର) ଅଜ୍ଞାନତା ଦୂର ହୋଇଯିବ ଆଉ (ମାୟାର) ଅନ୍ଧାର ବିନାଶ ହୋଇଯିବ।
ਸੁਨਿ ਉਪਦੇਸੁ ਹਿਰਦੈ ਬਸਾਵਹੁ ॥
ସୁନି ଉପଦେଶୁ ହିରଦୟ ବସାବହୁ ॥
ସଦଗୁରୁଙ୍କ ଉପଦେଶ ଶୁଣି ହୃଦୟରେ ବସାଅ
ਮਨ ਇਛੇ ਨਾਨਕ ਫਲ ਪਾਵਹੁ ॥੫॥
ମନ ଇଛେ ନାନକ ଫଲ ପାବହୁ ॥5॥
ହେ ନାନକ! ଏହିପରି ମନର ଇଛା ପୂରଣ ହେବ।॥5॥
ਹਲਤੁ ਪਲਤੁ ਦੁਇ ਲੇਹੁ ਸਵਾਰਿ ॥
ହଲତୁ ପଲତୁ ଦୁଇ ଲେହୁ ସବାରି ॥
ଲୋକ ଆଉ ପରଲୋକ ଦୁଇଟିକୁ ସୁଧାରି ଦିଅ
ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਅੰਤਰਿ ਉਰਿ ਧਾਰਿ ॥
ରାମ ନାମୁ ଅନ୍ତରି ଉରି ଉରି ଧାରୀ ॥
ରାମଙ୍କ ନାମ ହୃଦୟର ଅନ୍ତରରେ ରଖ,
ਪੂਰੇ ਗੁਰ ਕੀ ਪੂਰੀ ਦੀਖਿਆ ॥
ପୁରେ ଗୁର କୀ ପୁରୀ ଦିଖିଆ ॥
ପୂର୍ଣ୍ଣ ଗୁରୁଙ୍କ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଉପଦେଶ ଅଟେ।
ਜਿਸੁ ਮਨਿ ਬਸੈ ਤਿਸੁ ਸਾਚੁ ਪਰੀਖਿਆ ॥
ଯୀଶୁ ମନି ବଶୟ ତିସୁ ସାଚୁ ପରିଖିଆ ॥
ଯେଉଁ ମନୁଷ୍ୟର ମନରେ (ଏହି ଶିକ୍ଷା) ବାସ କରେ ସେ ସତ୍ୟର ନିରୀକ୍ଷଣ କରିଥାଏ।
ਮਨਿ ਤਨਿ ਨਾਮੁ ਜਪਹੁ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥
ମନି ତନି ନାମୁ ଜପହୁ ଲିବ ଲାଇ ॥
ମନ ଆଉ ଶରୀର ଦ୍ଵାରା ଧ୍ୟାନ ଯୋଡି ନାମ ଜପ
ਦੂਖੁ ਦਰਦੁ ਮਨ ਤੇ ਭਉ ਜਾਇ ॥
ଦୁଖୁ ଦରଦୁ ମନ ତେ ଭଉ ଯାଇ ॥
ଏହି ପରି ଦୁଃଖ-ଯନ୍ତ୍ରଣା ଆଉ ମନରୁ ଭୟ ଦୂର ହୋଇଯିବ।
ਸਚੁ ਵਾਪਾਰੁ ਕਰਹੁ ਵਾਪਾਰੀ ॥
ସଚୁ ବାପାରୁ କରହୁ ବାପାରୀ ॥
ହେ ବ୍ୟାପାରୀ! ତୁ ସଚ୍ଚା ବ୍ୟାପାର କର।
ਦਰਗਹ ਨਿਬਹੈ ਖੇਪ ਤੁਮਾਰੀ ॥
ଦରଗହ ନିବହୟ ଖେପ ତୁମାରୀ ॥
ତୋର ସଉଦା ଈଶ୍ବରଙ୍କ ଦରବାରରେ ସୁରକ୍ଷିତ ପହଞ୍ଚି ଯିବ।
ਏਕਾ ਟੇਕ ਰਖਹੁ ਮਨ ਮਾਹਿ ॥
ଏକା ଟେକ ରଖହୁ ମନ ମାହି ॥
ଏକ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ସାହାରା ନିଜ ହୃଦୟରେ ରଖ।
ਨਾਨਕ ਬਹੁਰਿ ਨ ਆਵਹਿ ਜਾਹਿ ॥੬॥
ନାନକ ବହୁରି ନ ଆବହି ଜାହି ॥6॥
ହେ ନାନକ! ତୋର ବାରମ୍ବାର ଜନ୍ମ-ମରଣ ଚକ୍ର ରହିବ ନାହିଁ। ॥6॥
ਤਿਸ ਤੇ ਦੂਰਿ ਕਹਾ ਕੋ ਜਾਇ ॥
ତିସ ତେ ଦୁରି କହା କୋ ଯାଇ ॥
ସେହି ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ଵକୁ କେଉଁଠି କେଉଁ ଜୀବ ଯାଇପାରିବ?
ਉਬਰੈ ਰਾਖਨਹਾਰੁ ਧਿਆਇ ॥
ଉବରୟ ରାଖନହାରୁ ଧିଆଇ ॥
ରକ୍ଷାକର୍ତ୍ତା ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରି ଜୀବ ରକ୍ଷା ପାଇପାରିବ।ਨਿਰਭਉ
ਨਿਰਭਉ ਜਪੈ ਸਗਲ ਭਉ ਮਿਟੈ ॥
ନିରଭଉ ଜପୟ ଶଗଲ ଭଉ ମିଟଇ ॥
ସେହି ନିର୍ଭୟ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଜପ କରିଲେ ସବୁ ଭୟ ଦୂର ହୋଇଯାଏ।
ਪ੍ਰਭ ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਪ੍ਰਾਣੀ ਛੁਟੈ ॥
ପ୍ରଭ କିରପା ତେ ପ୍ରାଣୀ ଛୁଟଇ ॥
ପ୍ରଭୁଙ୍କ କୃପାରୁ ଜୀବର ମୁକ୍ତି ହୋଇଯାଏ।
ਜਿਸੁ ਪ੍ਰਭੁ ਰਾਖੈ ਤਿਸੁ ਨਾਹੀ ਦੂਖ ॥
ଯୀଶୁ ପ୍ରଭୁ ରାଖଇ ତିସୁ ନାହି ଦୁଖ ॥
ଯେଉଁ ମନୁଷ୍ୟକୁ ପ୍ରଭୁ ରକ୍ଷା କରନ୍ତି, ତାହାକୁ କୌଣସି ଦୁଃଖ ଛୁଇଁ ପାରେ ନାହିଁ।
ਨਾਮੁ ਜਪਤ ਮਨਿ ਹੋਵਤ ਸੂਖ ॥
ନାମୁ ଜପତ ମନି ହୋବତ ସୁଖ ॥
ନାମ ଜପିଲେ ମନରେ ସୁଖ ଜାତ ହୁଏ।
ਚਿੰਤਾ ਜਾਇ ਮਿਟੈ ਅਹੰਕਾਰੁ ॥
ଚିନ୍ତା ଯାଇ ମିଟଇ ଅହଙ୍କାରୁ ॥
ନାମ ସ୍ମରଣ କଲେ, ଚିନ୍ତା ଦୂର ହୋଇଯାଏ, ଅହଂକାର ଚାଲିଯାଏ
ਤਿਸੁ ਜਨ ਕਉ ਕੋਇ ਨ ਪਹੁਚਨਹਾਰੁ ॥
ତିସୁ ଜନ କଉ କୋଇ ନ ପହୁଚନହାରୁ ॥
ସେହି ମନୁଷ୍ୟ ସମକକ୍ଷ ଆଉ କେହି ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ।
ਸਿਰ ਊਪਰਿ ਠਾਢਾ ਗੁਰੁ ਸੂਰਾ ॥
ସିର ଉପରି ଠାଢା ଗୁରୁ ସୁରା ॥
ହେ ନାନକ! ଯେଉଁ ମନୁଷ୍ୟର ମୁଣ୍ଡ ଉପରେ ସଦଗୁରୁ ( ରକ୍ଷକ ହୋଇ) ଠିଆ ହୁଅନ୍ତି,
ਨਾਨਕ ਤਾ ਕੇ ਕਾਰਜ ਪੂਰਾ ॥੭॥
ନାନକ ତା କେ କାରଜ ପୁରା ॥7॥
ତାହାର ସବୁ କାମ ସଫଳ ହୁଏ। ॥7॥
ਮਤਿ ਪੂਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਜਾ ਕੀ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ॥
ମତି ପୁରୀ ଅମ୍ରିତୁ ଜା କୀ ଦ୍ରିସଟି ॥
ଯେଉଁ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ବୁଝିବା ଶକ୍ତି ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ, ଯାହାର ନଜରରେ ଅମୃତ ବର୍ଷା ହୁଏ,
ਦਰਸਨੁ ਪੇਖਤ ਉਧਰਤ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ॥
ଦରସନୁ ପେଖତ ଉଦ୍ଧରତ ସ୍ରିସଟି ॥
ତାହାଙ୍କ ଦର୍ଶନ କରିଲେ ଜଗତର ଉଦ୍ଧାର ହୋଇଥାଏ।
ਚਰਨ ਕਮਲ ਜਾ ਕੇ ਅਨੂਪ ॥
ଚରନ କମଲ ଜା କେ ଅନୁପ ॥
ତାହାଙ୍କ ଚରଣ କମଳ ଅନୂପ ଅଟେ।
ਸਫਲ ਦਰਸਨੁ ਸੁੰਦਰ ਹਰਿ ਰੂਪ ॥
ସଫଲ ଦରସନୁ ସୁନ୍ଦର ହରି ରୂପ ॥
ତାହାର ରୂପ ସୁନ୍ଦର ଅଟେ, ଆଉ, ତାହାଙ୍କ ଦର୍ଶନ ସବୁ ଆଶା ପୂର୍ଣ୍ଣ କରିଦିଏ।
ਧੰਨੁ ਸੇਵਾ ਸੇਵਕੁ ਪਰਵਾਨੁ ॥
ଧନୁ ସେବା ସେବକୁ ପରବାନୁ ॥
ତାହାଙ୍କ ସେବା ଧନ୍ୟ ଅଟେ ଏବଂ ତାହାଙ୍କ ସେବକ ସ୍ଵୀକୃତ ଅଟେ।
ਅੰਤਰਜਾਮੀ ਪੁਰਖੁ ਪ੍ਰਧਾਨੁ ॥
ଅନ୍ତରଯାମୀ ପୁରଖୁ ପ୍ରଧାନୁ ॥
ସେହି ଗୁରୁ ଅନ୍ତର୍ଯାମୀ ଏବଂ ପ୍ରଧାନ ପୁରୁଷ ଅଟନ୍ତି।
ਜਿਸੁ ਮਨਿ ਬਸੈ ਸੁ ਹੋਤ ਨਿਹਾਲੁ ॥
ଯୀଶୁ ମନି ବଶୟ ସୁ ହୋତ ନିହାଲୁ ॥
ଯାହାର ହୃଦୟରେ ଗୁରୁ ନିବାସ କରିଥାନ୍ତି, ସେ କୃତାର୍ଥ ହୋଇଯାଏ।
ਤਾ ਕੈ ਨਿਕਟਿ ਨ ਆਵਤ ਕਾਲੁ ॥
ତା କୈ ନିକଟି ନ ଆବତ କାଲୁ ॥
କାଳ (ମୃତ୍ୟୁ) ତାହାର ନିକଟକୁ ଆସେ ନାହିଁ।
ਅਮਰ ਭਏ ਅਮਰਾ ਪਦੁ ਪਾਇਆ ॥
ଅମର ଭଏ ଅମରା ପଦୁ ପାଇଆ ॥
ସେ ଅମର ହୋଇଯାଇଛି ଆଉ ଅମର ପଦ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଛି,
ਸਾਧਸੰਗਿ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਧਿਆਇਆ ॥੮॥੨੨॥
ସଲୋକୁ ॥
ହେ ନାନକ! ଯିଏ ସାଧୁଙ୍କ ସଙ୍ଗତିରେ ଭଗବାନଙ୍କ ଧ୍ୟାନ କରିଛି ॥8॥22॥
ਸਲੋਕੁ ॥
ଗିଆନ ଅଞ୍ଜନୁ ଗୁରି ଦୀଆ ଅଗିଆନ ଅନ୍ଧେର ବିନାଶୁ ॥
ଶ୍ଳୋକ॥
ਗਿਆਨ ਅੰਜਨੁ ਗੁਰਿ ਦੀਆ ਅਗਿਆਨ ਅੰਧੇਰ ਬਿਨਾਸੁ ॥
ହରି କିରପା ତେ ସନ୍ତ ଭେଟିଆ ନାନକ ମନି ପରଗାସୁ ॥1॥
(ଯେଉଁ ମନୁଷ୍ୟକୁ) ସଦଗୁରୁ ଜ୍ଞାନର ଆଲୋକ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି, ତାହାର ଅଜ୍ଞାନ (ରୂପୀ) ଅନ୍ଧକାର ଦୂର ହୋଇଯାଏ।
ਹਰਿ ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਸੰਤ ਭੇਟਿਆ ਨਾਨਕ ਮਨਿ ਪਰਗਾਸੁ ॥੧॥
ଅସଟପଦୀ ॥
ହେ ନାନକ! (ଯେଉଁ ମନୁଷ୍ୟ) ଅକାଳ-ପୁରୁଷଙ୍କ କୃପାରୁ ଗୁରୁଙ୍କୁ ମିଳିଛି, ତାହାଙ୍କ ମନରେ (ଜ୍ଞାନର) ପ୍ରକାଶ ହୋଇଯାଏ। ॥1॥
ਅਸਟਪਦੀ ॥
ସନ୍ତସଙ୍ଗୀ ଅନ୍ତରି ପ୍ରଭୁ ଡ଼ିଥା ॥
ଅଷ୍ଟପଦୀ॥
ਸੰਤਸੰਗਿ ਅੰਤਰਿ ਪ੍ਰਭੁ ਡੀਠਾ ॥
ନାମୁ ପ୍ରଭୁ କା ଲାଗା ମିଠା ॥
ସନ୍ଥଙ୍କ ସଙ୍ଗତିରେ ଅନ୍ତଃ ମନରେ ହିଁ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଦର୍ଶନ କରିଅଛି।
ਨਾਮੁ ਪ੍ਰਭੂ ਕਾ ਲਾਗਾ ਮੀਠਾ ॥
ଶଗଲ ସମୀଗ୍ରୀ ଏକସୁ ଘଟ ମାହି ॥
ପ୍ରଭୁଙ୍କ ନାମ ମୋତେ ମଧୁର ମିଠା ଲାଗିଥାଏ।
ਸਗਲ ਸਮਿਗ੍ਰੀ ਏਕਸੁ ਘਟ ਮਾਹਿ ॥
ଅନିକ ରଙ୍ଗ ନାନା ଦ୍ରିସଟାହି ॥
ସମସ୍ତ ସୃଷ୍ଟି ଏକ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ସ୍ୱରୂପ ଅଟେ,
ਅਨਿਕ ਰੰਗ ਨਾਨਾ ਦ੍ਰਿਸਟਾਹਿ ॥
ନଉ ନିଧି ଅମ୍ରିତୁ ପ୍ରଭ କା ନାମୁ ॥
ଯାହାର ଅନେକ ପ୍ରକାର ବିଭିନ୍ନ ରଙ୍ଗ ଦେଖାଦିଏ।
ਨਉ ਨਿਧਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪ੍ਰਭ ਕਾ ਨਾਮੁ ॥
ଦେହି ମହି ଇସ କା ବିଶ୍ରାମୁ ॥
ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଅମୃତ ନାମ ନବନିଧି ଅଟେ।
ਦੇਹੀ ਮਹਿ ਇਸ ਕਾ ਬਿਸ੍ਰਾਮੁ ॥
ସୁନ ସମାଧି ଅନହତ ତହ ନାଦ ॥
ମାନବ ଶରୀରରେ ହିଁ ତାହାଙ୍କ ନିବାସ ହୋଇଥାଏ।
ਸੁੰਨ ਸਮਾਧਿ ਅਨਹਤ ਤਹ ਨਾਦ ॥
କହନୁ ନ ଯାଇ ଅଚରଜ ବିସମାଦ ॥
ସେଠାରେ ଶୂନ୍ୟ ସମାଧିରେ ଅନାହତ ଶବ୍ଦ ହୋଇଥାଏ।
ਕਹਨੁ ਨ ਜਾਈ ਅਚਰਜ ਬਿਸਮਾਦ ॥
ତିନି ଦେଖିଆ ଯୀଶୁ ଆପୀ ଦିଖାଏ ॥
ଏହି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଚକିତ ଏବଂ ବିସ୍ମାଦର ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇ ନପାରେ।
ਤਿਨਿ ਦੇਖਿਆ ਜਿਸੁ ਆਪਿ ਦਿਖਾਏ ॥
ନାନକ ତିସୁ ଜନ ସୋଝି ପାଏ ॥1॥
ଯାହାକୁ ଇଶ୍ଵର ସ୍ଵୟଂ ଦେଖିଥାନ୍ତି, ସେ ହିଁ ତାହାଙ୍କୁ ଦେଖିଥାଏ।
ਨਾਨਕ ਤਿਸੁ ਜਨ ਸੋਝੀ ਪਾਏ ॥੧॥
ସୋ ଅନ୍ତରି ସୋ ବାହରି ଅନନ୍ତ ॥
ହେ ନାନକ! ଏପରି ଜ୍ଞାନ ପ୍ରାପ୍ତ କରିନିଏ ॥1॥
ਸੋ ਅੰਤਰਿ ਸੋ ਬਾਹਰਿ ਅਨੰਤ ॥
ଘଟି ଘଟି ବିଆପୀ ରହିଆ ଭଗବନ୍ତ ॥
ସେହି ଅନନ୍ତ ପରମାତ୍ମା ଅନ୍ତଃ ମନରେ ଆଉ ବାହାରେ ମଧ୍ୟ ବିଦ୍ୟମାନ ଅଟନ୍ତି।
ਘਟਿ ਘਟਿ ਬਿਆਪਿ ਰਹਿਆ ਭਗਵੰਤ ॥
ଧରମି ମାହି ଆକାଶ ପାଇଆଲ ॥
ଭଗବାନ କୋଣ କୋଣରେ ମହଜୁଦ ଅଛନ୍ତି।
ਧਰਨਿ ਮਾਹਿ ਆਕਾਸ ਪਇਆਲ ॥
ସରବ ଲୋକ ପୁରନ ପ୍ରତିପାଲ ॥
ସେହି ଧରିତ୍ରୀ, ଗଗନ ଏବଂ ପାତାଳରେ ମହଜୁଦ ଅଛନ୍ତି।
ਸਰਬ ਲੋਕ ਪੂਰਨ ਪ੍ਰਤਿਪਾਲ ॥
ସମସ୍ତ ଲୋକର ସେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ପାଳନ କର୍ତ୍ତା ଅଟନ୍ତି।