Page 277
ਅੰਤੁ ਨਹੀ ਕਿਛੁ ਪਾਰਾਵਾਰਾ ॥
ଅନ୍ତୁ ନହୀ କିଛୁ ପାରାବାର ॥
ତାହାଙ୍କ ସାମର୍ଥ୍ୟର କୌଣସି ସୀମା ନଥାଏ।
ਹੁਕਮੇ ਧਾਰਿ ਅਧਰ ਰਹਾਵੈ ॥
ହୁକମେ ଧାରି ଅଧର ରହାବୈ॥
(ସୃଷ୍ଟିକୁ ନିଜ) ଆଦେଶରେ ଜାତ କରି କିଛି ଆଶ୍ରା ବିନା ଟେକି ରଖନ୍ତି
ਹੁਕਮੇ ਉਪਜੈ ਹੁਕਮਿ ਸਮਾਵੈ ॥
ହୁକମେ ଉପଯଇ ହୁକମି ସମାବୈ॥
ଜଗତରେ ଯାହା କିଛି ତାଙ୍କରି ଆଦେଶରେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ, ଆଉ ଶେଷରେ ତାହାଙ୍କ ଆଦେଶରେ ଲୀନ ହୁଏ।
ਹੁਕਮੇ ਊਚ ਨੀਚ ਬਿਉਹਾਰ ॥
ହୁକମେ ଉଚ ନୀଚ ବିଉହାର॥
ଭଲ ତଥା ମନ୍ଦ କର୍ମ ତାହାଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ଅନୁସାରେ ହୁଏ।
ਹੁਕਮੇ ਅਨਿਕ ਰੰਗ ਪਰਕਾਰ ॥
ହୁକମେ ଅନିକ ରଙ୍ଗ ପରକାର॥
ତାହାଙ୍କ ହୁକୁମ ଦ୍ଵାରା ଅନେକ ପ୍ରକାର ଖେଳ ତମାସା ହେଉଅଛି।
ਕਰਿ ਕਰਿ ਦੇਖੈ ਅਪਨੀ ਵਡਿਆਈ ॥
କରି କରି ଦେଖଇ ଅପନୀ ବଡିଆଇ॥
ସୃଷ୍ଟିର ରଚନା କରି ସେ ନିଜ ମହିମାକୁ ଦେଖିଥାନ୍ତି।
ਨਾਨਕ ਸਭ ਮਹਿ ਰਹਿਆ ਸਮਾਈ ॥੧॥
ନାନକ ସଭ ମହୀ ରହିଆ ସମାଇ॥1॥
ହେ ନାନକ! ହେ ଇଶ୍ଵର ସମସ୍ତ ଜୀବଙ୍କ ଠାରେ ରହିଛନ୍ତି ॥1॥
ਪ੍ਰਭ ਭਾਵੈ ਮਾਨੁਖ ਗਤਿ ਪਾਵੈ ॥
ପ୍ରଭ ଭାବୈ ମାନୁଖ ଗତି ପାବୈ॥
ଯଦି ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଭଲ ଲାଗିଥାଏ, ତାହାହେଲେ ମନୁଷ୍ୟ ମୋକ୍ଷ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥାଏ।
ਪ੍ਰਭ ਭਾਵੈ ਤਾ ਪਾਥਰ ਤਰਾਵੈ ॥
ପ୍ରଭ ଭାବୈ ତା ପାଥର ତରାବଇ॥
ଯଦି ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଭଲ ଲାଗିଥାଏ, ତାହାହେଲେ ପଥରକୁ ମଧ୍ୟ ପାର କରାଇଦିଅନ୍ତି।
ਪ੍ਰਭ ਭਾਵੈ ਬਿਨੁ ਸਾਸ ਤੇ ਰਾਖੈ ॥
ପ୍ରଭ ଭାବୈ ବିନୁ ଶାସ ତେ ରାଖଇ॥
ଯଦି ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଭଲ ଲାଗିଥାଏ, ତାହାହେଲେ ଶ୍ଵାସ ବିନା ପ୍ରାଣୀକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିଥାନ୍ତି।
ਪ੍ਰਭ ਭਾਵੈ ਤਾ ਹਰਿ ਗੁਣ ਭਾਖੈ ॥
ପ୍ରଭ ଭାବୈ ତା ହଋ ଗୁଣ ଭାଖୈ॥
ଯଦି ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଭଲ ଲାଗିଥାଏ, ତାହାହେଲେ ମନୁଷ୍ୟ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଗୁଣସ୍ତୁତି କରିଥାନ୍ତି।
ਪ੍ਰਭ ਭਾਵੈ ਤਾ ਪਤਿਤ ਉਧਾਰੈ ॥
ପ୍ରଭ ଭାବୈ ତା ପତିତ ଉଦ୍ଧାରଇ॥
ଯଦି ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଭଲ ଲାଗିଥାଏ, ତାହାହେଲେ ସେ ପାପିକୁ ମଧ୍ୟ ଉଦ୍ଧାର କରିଥାନ୍ତି।
ਆਪਿ ਕਰੈ ਆਪਨ ਬੀਚਾਰੈ ॥
ଆପୀ କରଇ ଆପନ ବିଚାରଇ॥
ଇଶ୍ଵର ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ସବୁ କିଛି କରିଥାନ୍ତି ଆଉ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ବିଚାର କରିଥାନ୍ତି।
ਦੁਹਾ ਸਿਰਿਆ ਕਾ ਆਪਿ ਸੁਆਮੀ ॥
ଦୁହା ସିରିଆ କା ଆପି ସୁଆମୀ॥
ଇଶ୍ଵର ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଲୋକ-ପରଲୋକର ସ୍ଵାମୀ ଅଟନ୍ତି।
ਖੇਲੈ ਬਿਗਸੈ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ॥
ଖେଳଇ ବିଗଶଇ ଅନ୍ତରଯାମୀ॥
ଅନ୍ତର୍ଯାମୀ ପ୍ରଭୁ ଜଗତର ଖେଳ ଖେଳୁଥାନ୍ତି ଆଉ ଏହାକୁ ଦେଖି ଖୁସି ହେଉଥାନ୍ତି।
ਜੋ ਭਾਵੈ ਸੋ ਕਾਰ ਕਰਾਵੈ ॥
ଜୋ ଭାବୈ ସୋ କାର କରାବଇ॥
ଯାହାକିଛି ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଭଲ ଲାଗେ, ସେହି କାମ ମନୁଷ୍ୟ ଦ୍ଵାରା କରାଇଥାନ୍ତି।
ਨਾਨਕ ਦ੍ਰਿਸਟੀ ਅਵਰੁ ਨ ਆਵੈ ॥੨॥
ନାନକ ଦ୍ରିସଟୀ ଅବରୁ ନ ଆବୈ॥2॥
ହେ ନାନକ! ତାଙ୍କ ପରି ଆଉ କେହି ନଜରକୁ ଆସନ୍ତି ନାହିଁ ॥2॥
ਕਹੁ ਮਾਨੁਖ ਤੇ ਕਿਆ ਹੋਇ ਆਵੈ ॥
କହୁ ମାନୁଖ ତେ କିଆ ହୋଇ ଆବୈ॥
କୁହ, ମନୁଷ୍ୟ ଦ୍ଵାରା କେଉଁ କାମ ହୋଇପାରିବ?
ਜੋ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ ਸੋਈ ਕਰਾਵੈ ॥
ଜୋ ତିସୁ ଭାବୈ ସୋଇ କରାବଇ॥
ଯାହା ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ଭଲ ଲାଗିଥାଏ, ସେହି କାମ ପ୍ରାଣୀ ଦ୍ଵାରା କରାଇଥାନ୍ତି।
ਇਸ ਕੈ ਹਾਥਿ ਹੋਇ ਤਾ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਲੇਇ ॥
ହସ କୈ ହାଥୀ ହୋଇ ତା ସଭୁ କିଛୁ ଲେଇ॥
ଯଦି ମନୁଷ୍ୟରେ ବଶରେ ହୋଇଥାନ୍ତା, ସେ ସବୁ କାମ ସମ୍ଭାଳିଥାନ୍ତା।
ਜੋ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ ਸੋਈ ਕਰੇਇ ॥
ଜୋ ତିସୁ ଭାବୈ ସୋଇ କରେଇ॥
ଯାହା ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ଭଲ ଲାଗିଥାଏ, ସେ ସେହି କାମ କରନ୍ତି।
ਅਨਜਾਨਤ ਬਿਖਿਆ ਮਹਿ ਰਚੈ ॥
ଅନଜାନତ ବିଖିଆ ମହୀ ରଚଇ॥
ଜ୍ଞାନ ନ ହେବା କାରଣରୁ ମନୁଷ୍ୟ ବିକାରରେ ମଗ୍ନ ରାହୁଅଛି।
ਜੇ ਜਾਨਤ ਆਪਨ ਆਪ ਬਚੈ ॥
ଯେ ଜାନତ ଆପନ ଆପ ବଚଇ
ଯଦି ସେ ଜାଣିଥାନ୍ତା, ତାହାହେଲେ ସେ ନିଜକୁ ନିଜେ ବିକାରରୁ ବଞ୍ଚାଇଥାନ୍ତା।
ਭਰਮੇ ਭੂਲਾ ਦਹ ਦਿਸਿ ਧਾਵੈ ॥
ଭରମେ ଭୁଲା ଦହ ଦିଶି ଧାବଇ॥
ଭ୍ରମରେ ଭୁଲିଥିବା ତାହାର ମନ ଦଶ ଦିଗରେ ବୁଲୁଥାଏ।
ਨਿਮਖ ਮਾਹਿ ਚਾਰਿ ਕੁੰਟ ਫਿਰਿ ਆਵੈ ॥
ନିମଖ ମାହି ଚାରି କୁଣ୍ଟ ଫିରି ଆବୈ॥
ଚାରି କୋଣରେ ଚକ୍କର କାଟି ସେ ଏକ କ୍ଷଣରେ ଫେରି ଆସେ।
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਜਿਸੁ ਅਪਨੀ ਭਗਤਿ ਦੇਇ ॥
କରି କିରପା ଯୀଶୁ ଅପନୀ ଭଗତି ଦେଇ॥
ଯାହାକୁ କୃପା କରି ପ୍ରଭୁ ନିଜର ଭକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି।
ਨਾਨਕ ਤੇ ਜਨ ਨਾਮਿ ਮਿਲੇਇ ॥੩॥
ନାନକ ତେ ଜନ ନାମୀ ମିଲେଇ॥3॥
ହେ ନାନକ! ସେହି ପୁରୁଷ ନାମରେ ଲୀନ ହୋଇଯାଏ ॥3॥
ਖਿਨ ਮਹਿ ਨੀਚ ਕੀਟ ਕਉ ਰਾਜ ॥
ଖିନ ମହୀ ନୀଚ କୀଟ କଉ ରାଜ॥
ଏକ କ୍ଷଣରେ ହିଁ ଇଶ୍ଵର କୀଡ ସମାନ ନିମ୍ନ ପ୍ରାଣୀକୁ ରାଜ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରି ରାଜା ବନାଇଦିଅନ୍ତି।
ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜ ॥
ପାରବ୍ରହମ ଗରିବ ନିବାଜ॥
ଭଗବାନ ଗରିବ ଉପରେ ଦୟା କରିଥାନ୍ତି।
ਜਾ ਕਾ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਕਛੂ ਨ ਆਵੈ ॥
ଜା କା ଦ୍ରିସଟି କଛୁ ନ ଆବୈ॥
ଯେଉଁ ପ୍ରାଣୀର କୌଣସି ଗୁଣ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ,
ਤਿਸੁ ਤਤਕਾਲ ਦਹ ਦਿਸ ਪ੍ਰਗਟਾਵੈ ॥
ତିସୁ ତତକାଳ ଦହ ଡିଶ ପ୍ରଗଟାବୈ॥
ତାହାକୁ ଏକ କ୍ଷଣରେ ହିଁ ଦଶ ଦିଗରେ ଲୋକପ୍ରିୟ କରିଦେଇଥାନ୍ତି।
ਜਾ ਕਉ ਅਪੁਨੀ ਕਰੈ ਬਖਸੀਸ ॥
ଜା କଉ ଅପୁନୀ କରଇ ବଖସିସ॥
ବିଶ୍ଵର ସ୍ଵାମୀ ଜଗଦୀଶ ଯାହାଙ୍କ ଉପରେ ନିଜ କୃପା-ଦୃଷ୍ଟି କରିଥାନ୍ତି,
ਤਾ ਕਾ ਲੇਖਾ ਨ ਗਨੈ ਜਗਦੀਸ ॥
ତା କା ଲେଖା ନ ଗନଇ ଜଗଦୀଶ॥
ସେ ଥର କର୍ମର ଲେଖା ଗଣନା କରନ୍ତି ନାହିଁ।
ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਸਭ ਤਿਸ ਕੀ ਰਾਸਿ ॥
ଜୀଉ ପିଣ୍ଡୁ ସଭ ତିସ କୀ ରାସୀ॥
ସେହି ଆତ୍ମା ଏବଂ ଶରୀର ସବୁ ତାହାଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଦିଆହୋଇଥିବା ପୁଞ୍ଜି ଅଟେ।
ਘਟਿ ਘਟਿ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮ ਪ੍ਰਗਾਸ ॥
ଘଟି ଘଟି ପୁରନ ବ୍ରହମ ପ୍ରଗାସ॥
ପ୍ରତ୍ୟେକ ହୃଦୟରେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ପ୍ରକାଶ ଥାଏ।
ਅਪਨੀ ਬਣਤ ਆਪਿ ਬਨਾਈ ॥
ଅପନୀ ବନତ ଆପୀ ବନାଇ॥
ଏହି ସୃଷ୍ଟିର ରଚନା ସେ ସ୍ଵୟଂ କରିଛନ୍ତି।
ਨਾਨਕ ਜੀਵੈ ਦੇਖਿ ਬਡਾਈ ॥੪॥
ନାନକ ଜୀବଇ ଦେଖି ବଡାଇ॥4॥
ହେ ନାନକ! ମୁଁ ତାହାଙ୍କ ମହିମା ଦେଖି ଜୀବିତ ଅଛି ॥4॥
ਇਸ ਕਾ ਬਲੁ ਨਾਹੀ ਇਸੁ ਹਾਥ ॥
ଇସ କା ବଲୁ ନାହି ଇସୁ ହାଥ॥
ଏହି ଜୀବର ବଳ ତାହାର ନିଜ ହାତରେ ନାହିଁ, କାରଣ
ਕਰਨ ਕਰਾਵਨ ਸਰਬ ਕੋ ਨਾਥ ॥
କରନ କରାବନ ସରବ କୋ ନାଥ॥
ସବୁଙ୍କ ମାଲିକ ଏକ ପରମାତ୍ମା ହିଁ ସବୁକିଛି କରିଥାନ୍ତି ଏବଂ ଜୀବ ଦ୍ଵାରା କରାଇଥାନ୍ତି,
ਆਗਿਆਕਾਰੀ ਬਪੁਰਾ ਜੀਉ ॥
ଆଗିଆକାରୀ ବପୁରା ଜୀଉ॥
ବିଚରା ଜୀବ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଆଜ୍ଞାକାରୀ ଅଟେ।
ਜੋ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ ਸੋਈ ਫੁਨਿ ਥੀਉ ॥
ଜୋ ତିସୁ ଭାବୈ ସୋଇ ଫୁନୀ ଥିଉ॥
ଯାହା ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ଭଲ ଲାଗିଥାଏ, ଶେଷରେ ତାହାହିଁ ହୋଇଥାଏ।
ਕਬਹੂ ਊਚ ਨੀਚ ਮਹਿ ਬਸੈ ॥
କବହୁ ଉଚ ନୀଚ ମହି ବସଇ॥
ମନୁଷ୍ୟ କେବେ ଉଚ୍ଚ ଆଉ କେବେ ନିମ୍ନ ଜାତିରେ ବାସ କରିଥାଏ।
ਕਬਹੂ ਸੋਗ ਹਰਖ ਰੰਗਿ ਹਸੈ ॥
କବହୁ ସୋଗ ହରଖ ରଙ୍ଗୀ ହସଇ॥
କେବେ ସେ ଦୁଃଖୀ ଥାଏ ତ କେତେବେଳେ ଖୁସିରେ ହସୁଥାଏ।
ਕਬਹੂ ਨਿੰਦ ਚਿੰਦ ਬਿਉਹਾਰ ॥
କବହୁ ନିନ୍ଦ ଚିନ୍ଦ ବିଉହାର॥
କେବେ ନିନ୍ଦା କରିବା ହିଁ ତାହାର ବ୍ୟବସାୟ ହୋଇଥାଏ।
ਕਬਹੂ ਊਭ ਅਕਾਸ ਪਇਆਲ ॥
କବହୁ ଉଭ ଅକାଶ ପଈଆଳ॥
କେବେ ସେ ଆକାଶରେ ଥାଏ ତ କେବେ ପାତାଳରେ ଥାଏ
ਕਬਹੂ ਬੇਤਾ ਬ੍ਰਹਮ ਬੀਚਾਰ ॥
କବହୁ ବେତା ବ୍ରହମ ବିଚାର॥
କେବେ ସେ ବ୍ରହ୍ମ ବିଚାରର ଜ୍ଞାତା ହୋଇଥାଏ।
ਨਾਨਕ ਆਪਿ ਮਿਲਾਵਣਹਾਰ ॥੫॥
ନାନକ ଆପୀ ମିଳାବନହାର॥5॥
ହେ ନାନକ! ଇଶ୍ଵର ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ମନୁଷ୍ୟକୁ ନିଜ ସାଥିରେ ମିଶାଇଥାନ୍ତି ॥5॥
ਕਬਹੂ ਨਿਰਤਿ ਕਰੈ ਬਹੁ ਭਾਤਿ ॥
କବହୁ ନିରତି କରଇ ବହୁ ଭାତି॥
ସେହି ଜୀବ କେବେ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ନୃତ୍ୟ କରିଥାଏ।
ਕਬਹੂ ਸੋਇ ਰਹੈ ਦਿਨੁ ਰਾਤਿ ॥
କବହୁ ସୋଇ ରହଇ ଦିନୁ ରାତି॥
କେବେ ସେ ଦିନରାତି ଶୋଇ ରହିଥାଏ।
ਕਬਹੂ ਮਹਾ ਕ੍ਰੋਧ ਬਿਕਰਾਲ ॥
କବହୁ ମହା କ୍ରୋଧ ବିକରାଳ॥
କେବେ ସେ ନିଜର ମହାକ୍ରୋଧରେ ଭୟାନକ ହୋଇଯାଏ।
ਕਬਹੂੰ ਸਰਬ ਕੀ ਹੋਤ ਰਵਾਲ ॥
କବହୁ ସରବ କୀ ହୋତ ରବାଲ॥
କେବେ ସେ ସବୁଙ୍କ ଚରଣ ଧୁଳି ବନି ରହିଥାଏ।
ਕਬਹੂ ਹੋਇ ਬਹੈ ਬਡ ਰਾਜਾ ॥
କବହୁ ହୋଇ ବହଇ ବଡ ରାଜା॥
କେବେ ସେ ମହାନ ରାଜା ହୋଇ ବସିଥାଏ
ਕਬਹੁ ਭੇਖਾਰੀ ਨੀਚ ਕਾ ਸਾਜਾ ॥
କବହୁ ଭେଖାରି ନୀଚ କା ସାଜା॥
କେବେ ସେ ନୀଚ ଭିକାରୀର ବେଶ ଧାରଣ କରିଥାଏ।
ਕਬਹੂ ਅਪਕੀਰਤਿ ਮਹਿ ਆਵੈ ॥
କବହୁ ଅପକୀରତି ମହି ଆବୈ॥
କେବେ ସେ ଅପକୀର୍ତ୍ତୀ ପଡିଥାଏ।
ਕਬਹੂ ਭਲਾ ਭਲਾ ਕਹਾਵੈ ॥
କବହୁ ଭଲା କହାବୈ॥
କେବେ ସେ ବହୁତ ଭଲ କହିଥାଏ।
ਜਿਉ ਪ੍ਰਭੁ ਰਾਖੈ ਤਿਵ ਹੀ ਰਹੈ ॥
ଜୀଉ ପ୍ରଭୁ ରାଖଇ ତିବ ହୀ ରହଇ॥
ପ୍ରଭୁ ତାହାକୁ ଯେପରି ରଖିଥାନ୍ତି, ଜୀବ ସେପରି ହିଁ ରହିଥାଏ।
ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਨਾਨਕ ਸਚੁ ਕਹੈ ॥੬॥
ଗୁର ପ୍ରସାଦି ନାନକ ସଚୁ କହଇ॥6॥
ଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ନାନକ ସତ୍ୟ ହିଁ କହିଥାନ୍ତି ॥6॥
ਕਬਹੂ ਹੋਇ ਪੰਡਿਤੁ ਕਰੇ ਬਖ੍ਯ੍ਯਾਨੁ ॥
କବହୁ ହୋଇ ପଣ୍ଡିତୁ କରେ ବକ୍ଷାନୁ॥
କେବେ ସେ ପଣ୍ଡିତ ବନି ଉପଦେଶ ଦେଇଥାଏ।
ਕਬਹੂ ਮੋਨਿਧਾਰੀ ਲਾਵੈ ਧਿਆਨੁ ॥
କବହୁ ମୋନିଧାରୀ ଲାବଇ ଧିଆନୁ॥
କେବେ ସେ ମୌନଧାରୀ ସାଧୁ ବନି ଧ୍ୟାନ କରିଥାଏ।
ਕਬਹੂ ਤਟ ਤੀਰਥ ਇਸਨਾਨ ॥
କବହୁ ତଟ ତୀରଥ ଇସନାନ॥
କେବେ ସେ ତୀର୍ଥ ଯାଇ ସ୍ନାନ କରିଥାଏ।
ਕਬਹੂ ਸਿਧ ਸਾਧਿਕ ਮੁਖਿ ਗਿਆਨ ॥
କବହୁ ସିଦ୍ଧ ସାଧିକ ମୁଖୀ ଗିଆନ॥
କେବେ ସେ ସିଦ୍ଧ, ସାଧକ ବନି ମୁଖରେ ଜ୍ଞାନ କରିଥାଏ।
ਕਬਹੂ ਕੀਟ ਹਸਤਿ ਪਤੰਗ ਹੋਇ ਜੀਆ ॥
କବହୁ କୀଟ ହସତି ପତଙ୍ଗ ହୋଇ ଜିଆ॥
କେବେ ସେ କୀଡା, ହାତୀ ଅଥବା ପତଙ୍ଗ ବନିରହିଥାଏ
ਅਨਿਕ ਜੋਨਿ ਭਰਮੈ ਭਰਮੀਆ ॥
ଅନିକ ଯୋନି ଭରମଇ ଭରମିଆ॥
ଆଉ ଅନେକ ଯୋନିରେ ବାରମ୍ବାର ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ହେଉଥାନ୍ତି।